Đại học cơ điện cũ
(nay là Đại học Kỹ thuật Công nghiệp Thái Nguyên)
Nguyễn Trọng Luân
Cựu sinh viên K5 – K9
Tôi chắc nhiều bạn Sinh viên cũng giống tôi hay nhớ về ngày mới vào trường. Cái ấn tượng ban đầu nó đọng lại và kéo dài mãi về sau, với tôi là những ngọn đồi bạch đàn tuyệt đẹp ở khu K5. Rừng bạch đàn và hoa sim là nỗi nhớ một ĐH Cơ Điện thủơ ban đầu.
Ngày ấy khu đồi bạch đàn K5 san sát như bát úp. Chúng tôi đồ chừng cánh rừng này mới trồng được ba năm thôi nên cây bạch đàn chỉ to cỡ cổ tay cao vài ba mét. Những cánh rừng mà nhìn thấu từ chân đồi lên đỉnh đồi cỏ mịn như nhung vào mùa xuân mùa hè và chuyển màu vàng xỉn khi sang mùa đông. Dưới gốc bạch đàn là sim mua. Tôi đã có 3 mùa hè nhìn hoa sim hoa mua tím trên cánh rừng ấy trước khi lên đường đi chiến đấu. Chả biết trong số những bạn tôi mang theo vào chiến trường có mối tình hoa sim ấy không? Nếu có thì bạn trai nào ấy thật may mắn. Một thời ôn thi trên đồi. Chúng tôi đi cách xa khu K5, chúng tôi tránh ngọn đồi gần lớp để thêm sự yên tĩnh. Ở đấy, học mỏi mắt rồi thì ngả mình ra cỏ dưới lùm sim mà ngủ, mà mơ màng. Gần đấy có cô gái cũng đang cúi mặt áp lên trang giáo trình dầy cộp mà đờ đẫn với đủ thứ công thức trên đồi. Mùa thi rơi vào cuối năm và đầu hè. Cái mùa thi kì 1 bao giờ cũng co ro rét còn kì thi 2 vào mùa hè nên thơ lắm.
Từ Đầu Trâu hom giỏ ra đến đoạn dốc Luyện Kim phất phơ những bóng sinh viên trên đồi. Người dân lên đồi kiếm củi tay có dao có đòn gánh. Còn những anh chàng cuộn trong tay cuốn sách mặt mũi tái nhợt vì không có miếng ăn sáng ấy là trò CĐ. Có những ngọn đồi cao, trên đấy còn lại những trận địa pháo của Trung quốc đã rậm rì những hoa trạc trìu, bụi sim và cây hà thủ ô cuốn nhằng nhịt dưới dẫy chiến hào chạy khoanh tròn. Chúng tôi hay ngồi trên đó mà ôn bài. Khỏi phải nói cái thú của học ôn trên đồi. Thoáng mát, vắng lặng. Trên trời mây trắng bay. Dưới đất bướm lặng lẽ đậu trên hoa sim hoa mua. Thấp thoáng đằng xa kia cô gái khác khoa ngồi bằng tấm bản vẽ cũ đăm chiêu trên sách… Một đàn dê dẫn theo đằng sau là một thằng nhỏ lên đồi. Ngồi nhìn sang phía khu Gang Thép khói lò cao đụn lên thành mây Thái Nguyên. Lúc đầu nó là mây đen, sau chuyển sang vàng rơm rồi lên cao là nó thành mây trắng. Hồi ấy chúng tôi nói với nhau cái phim Khói Trắng là hệ quả của Khói Đen.
Một vùng đồi kỉ niệm xanh ngằn ngặt những kí ức trai tân. Mải mê nhìn khói trắng Gang Thép lúc quay sang sườn đồi bên kia cô bạn gái khác khoa đã biến mất chỉ còn vài tờ giấy xé ra từ bản vẽ bài tập Họa hình phơ phơ hiền lành trên cỏ.
Năm sau hoa sim vẫn tím như thế. Con đường đi lên đồi bạch đàn vẫn đầy sim và hoa trạc trìu. Thằng bé chăn dê năm trước lớn hơn một nửa cái đầu. Còn chúng tôi thì bài vở nhiều hơn, chúng tôi cũng lớn hơn, lên đồi học ôn hay nhớn nhác tìm để nhìn nữ sinh đi ôn bài.
Nơi các nữ sinh hay ngồi năm trước nay có cô bạn khác ngẩn ngơ nhìn vô định đi đâu chả biết. Tôi vẫn ngồi xa xa, khói trắng ở phía khu lò cao gang thép vẫn phất phơ như cũ, nhưng lác đác trong số mấy thằng hay lên đồi nay đã thưa vắng. Chúng nó nhập ngũ rồi, mà nghe đâu chúng nó đã sang Lào chiến đấu tận Xiêng Khoảng. Miền bắc lúc ấy đang tạm hòa bình, chúng tôi lên tàu ở ga Hà Nội, ga Đông Anh yên bình. Hàng tối, cơm xong túm tụm ngồi ở lưng đồi trước lớp trò chuyện và hóng gió. Nhưng chả ai dám lên cao hơn xa hơn mà ngồi ở ven đồi. Lên trên cao sợ gió nổi bướm trắng bay loạn xạ. Những thân bạch đàn non uốn ** bao nhiêu thì những tàn giấy trắng vô tình cũng xào xạc. Chỉ có những cặp đôi gan dạ mới dắt nhau vượt lên trên ấy. Tôi lại mong đến sáng để đi vào ngọn đồi xa học bài như mọi ngày để lại thấy đàn dê thật hiền, lùm hoa sim thật tím, tím lặng lẽ trên cái trận địa pháo cũ bỏ hoang.
Ba mùa hoa sim, tôi đã ôn thi sáu lần. Ngần ấy kì thi tôi thuộc rất nhiều gốc cây và lùm hoa. Tôi thuộc con đường đất đỏ ngoằn ngoèo chui qua lùm tre ra ngoài đường số 3 nơi có XN Cơ khí Luyện kim. Thuộc con đường lên dốc rồi chạy vòng vào trong ao dài nơi anh Dự K4M người Lào bị chết bom. Lên ngọn đồi cao có cái cột điện xa hút trong khu K2, ở đấy sim mua cao quá đầu người. Cánh rừng phía K4 đi vào Sông Công… Rồi những đồi guột rậm rì đến nỗi bạch đàn không mọc lên được trong khu K4 luyện kim, K4 cán thép. Duy có một nuối tiếc chả được một lần học gần cô bạn nào. Ngồi đằng xa nhìn thằng Chi răng vàng người Yên bái ngồi bên bạn nó mà thèm.
Những đêm mắc võng trú quân trên Trường Sơn, thằng Lương Lợi K5MA và tôi lại nói với nhau ngày xưa giá mà có võng mắc trên đồi bạch đàn K5 ngồi học bài nhỉ? Kí ức về những dẫy đồi bát úp nơi Bắc Thái đưa chúng tôi về lại trường cũ trong ì ầm bom pháo. Ngày trở về, trường đã ra mặt đường số 3 giống như nhà làm có mặt tiền. Tiện lợi biết bao, khang trang biết bao và hoành tráng xiết bao. Những chú lính SV mới ở chiến trường về trong nỗi sung sướng được ra mặt đường nhiều khi bâng khuâng hoài cổ nhớ những ngọn đồi hoa sim tím. Đã vài lần rủ nhau đi bộ về khu ở cũ của lớp mình. Lại ngồi trên đồi mà ước gì giở trang giáo trình ôn thi ngày xưa để bắt gặp một cánh hoa rừng ngủ quên từ dạo ấy. Cái vùng đồi lớp chúng tôi bây giờ mang tên đồi K5, đồi K4. Cả cánh rừng trập trùng dạo ấy bây giờ mang tên khu đồi Cơ Điện. Hóa ra người đời chả quên cái gì dù vui hay buồn, dù sướng hay khổ. Mà quên sao được cái nơi nuôi mình, dưỡng dậy trong mình niềm tin khát khao kiến thức thủơ trẻ trung ngày ấy. Vài chục năm sau tôi và các bạn đã già. Các cô bạn gái ngồi trên đồi lơ đễnh ngày xưa cũng không …già thành bà lão phiêu bạt nơi nào? Những ngọn đồi bạch đàn ấy cũng chả còn hoang vắng và thơm như tóc nữ sinh, chắc đã nhà ngói nhà bê tông xanh đỏ hay đã thành khu công nghiệp rồi cũng nên. Chỉ còn trong kí ức người trò cũ ngăn ngắt xanh cây cỏ và tim tím hoa sim.
Rừng bạch đàn và dằng dặc sim mua gắn liền với thương hiệu đại học Cơ Điện của tôi một thời đã xa.
Hà Nội, tháng 6 năm 2015